Rzemiosło i przemysł wzdłuż Śląskiej Kolei Górskiej
Taki tytuł nosiła wystawa czasowa w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze, którą mogłem zobaczyć na parę dni przed zamknięciem podczas wakacyjnej wędrówki. Organizatorem wystawy było Muzeum Śląskie w Goerlitz. Wystawa była czynna od 18.05 do 18.08.2024.
Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, jak rewolucyjnym wynalazkiem była kolej żelazna. Śląska Kolej Górska (d. Schlesische Gebirgsbahn) była od samego otwarcia w 1867 roku na trasie z Goerlitz do Waldenburga (dzisiejszego Wałbrzycha) wielkim torem testowym dla wynalazków i innowacji kolejowych. Także, lub przede wszystkim spoiwem, który spowodował spektakularny rozwój przemysłu wzdłuż linii. ŚKG była pierwszą linią zelektryfikowaną w 1914 roku. Na jej kolejnym wybudowanym odcinku z Wałbrzycha do Wrocławia testowano jedne z pierwszych sygnalizacji świetlnych oraz inne systemy sterowania ruchem. Dolny Śląsk był także z uwagi na różnorodne ukształtowanie geograficzne poligonem doświadczalnym dla budowy i rozwoju energetyki. Stąd tak liczne pozostałości do dziś z wielkiego skoku jaki dokonał się w latach ’20 i ’30 XX wieku. Różnorodność systemów i rozwiązań, które nie spotka się w innej części Polski.
Dzięki materiałom na wystawie można było się dowiedzieć jak prężnym ośrodkiem przemysłowym było Goerlitz – silniki i turbiny parowe były eksportowane na całe świat a późniejszy WUMAG stał się m.in. laboratorium konstrukcyjnym dla kolei. Lubań (d. Lauban) w którym produkowano w XIX i XX wieku 90% wszystkich niemieckich chustek do nosa na każdą kieszeń. Olszyna (d. Langenoels) – fabryka mebli stołowym z pierwszym w Niemczech patentem na rozkładany stół, Gryfów Śląski (d. Greiffenberg) – fabryka tkanin drukowanych, która przekształciła się w Greiff-Werke, jeden z największych zakładów produkujących odzież roboczą. Wałbrzych i zagłębie węglowe oraz przemysłowe w okolicy. Dolny Śląsk wzdłuż ŚKG stał się także modnym terenem turystycznym znanym z pięknych krajobrazów i sudeckich szlaków. Również z kurortów wypoczynkowych i uzdrowisk takichm.in. jak Karpacz, Szklarska Poręba, Świeradów Zdrój …
opracowanie, zdjęcia: Przemysław Ślusarczyk