Zmienia się świat dookoła nas.
Zmieniają się czasy, zmienia się dostępność różnych informacji i materiałów. Zmienia się forma dostępności z analogowej na cyfryzację.
W szalonym niekiedy tempie poprawia się ta dostępność wiedzy w wielu dziedzinach. Jednakże w Polsce wciąż kuleje popularyzacja wiedzy kolejowej. Po macoszemu traktuje się tematykę modelarstwa kolejowego. Choć coraz więcej mamy publikacji książkowych o kolejach w wielkości naturalnej, to już czasopism obejmujących również budowę modeli i makiet kolejowych, mamy jak na lekarstwo.
Nic więc dziwnego, że nawet kiedy ktoś zapali się do budowy konkretnego wymarzonego modelu, to napotyka problem ze znalezieniem odpowiednich planów i rysunków tychże pojazdów. Przez to wielu modelarzy (czasem niedoszłych) zniechęca się i odstępuje od realizacji swoich planów.
Niniejszym artykułem pragniemy w jakimś stopniu pomóc poszukiwaczom owych planów i rysunków dla modelarzy kolejowych. Korzystając z analogowej wiedzy do której dostęp mają tylko nieliczni stworzymy cyfrowy niejako spis treści z dawnych egzemplarzy krajowego miesięcznika “MODELARZ”. W epoce modernizmu socjalistycznego, kiedy rynek księgarski w Polsce był prawdziwą Saharą dla sympatyków kolei, owe czasopismo systematycznie co kilka miesięcy publikowało kolejne plany modelarskie pojazdów szynowych.
W szczególności tych znanych ze szlaków PKP. Co więc można znaleźć w archiwalnych zeszytach “MODELARZA” z okresu 1970-1985?
- W nr 9 i 10 z 1972 roku – parowóz PKP Tr21-93. Autor: Andrzej Balcerzak. Rysunki na 5 stronach;
- Nr 8 z 1973 roku zawiera 4-osiowy wagon do przewozu kontenerów wraz z planami tychże kontenerów. Rysunki wraz z rozwinięciami poszczególnych płaszczyzn są tego samego autora co powyższe;
- Nr 4 i 5 z 1974 roku to lokomotywa elektryczna 201E o numerze inwentarzowym ET22-021. Autorem również jest A. Balcerzak. Siedem stron materiału;
- W nr 8 i 9 z 1975 roku znajdujemy parowóz pospieszny Pm36 w wersji klasycznej bez otuliny aerodynamicznej. Plany modelarskie: Andrzej Balcerzak;
- W tym samym dziewiątym numerze zamieszczono rysunki do budowy modelu wagonu typu 408S do przewozu cementu luzem. Autorem materiału jest Marian Sobel;
- Dwa zeszyty przełomu roku, tj. nr 12/1976 oraz 1/1977 przedstawiają aerodynamiczną wersję legendarnego parowozu pospiesznego PKP Pm36. Na pięciu stronach znajdziemy również te skomplikowane rysunki płaszczyzn otuliny aerodynamicznej pojazdu. Autor A. Balcerzak;
- Nr 4 z 1977 roku uczy jak podnieść atrakcyjność makiety z trakcją parową budując kanał oczystkowy dla parowozów. Narysował: B. Gabrysiak;
- W nr 5 z 1977 roku – wagon typu 405S do przewozu tlenku glinu. Plany stworzył: Marian Sobel;
- Nr 9/1977 zawiera parowóz Tr21-66. Na czterech stronach bardzo szczegółowe rysunki, które na podstawie oryginalnej dokumentacji technicznej wykonał Bogdan Pokropiński;
- W nr 12 z 1977 roku wydrukowano parowóz Tp102. Praca Bogdana Pokropińskiego pozwala zbudować wierna kopię parowozu w trzech wersjach malowania z różnych zarządów kolei;
- Nr 11 z 1978 roku – 2-osiowy wagon z 1927 roku. Autor Marian Sobel;
- W nr 7 i 8 z 1980 roku – pociąg amerykański z XIX wieku. Bogdan Pokropiński bardzo szczegółowo narysował parowóz “General” oraz wagony: 4-osiowy osobowy i 4-osiowy osobowo-bagażowy;
- Nr 6/1983 to lokomotywa spalinowa SP45-001 w rysunku B. Pokropińskiego na podstawie książki o tej serii pojazdów trakcyjnych, wydanej w 1977 roku;
- W nr 4 z 1984 roku zawarto trzyosiowy parowóz tendrzak “Holesow” z 1883 roku. Materiał Mariana Sobela;
- W nr 8 z 1984 roku jest wagon cysterna typu 405R do przewozu gazu propan-butan. Autor: Marian Sobel.
opracowanie: Norbert Tkaczyk, na podstawie listu Zbigniewa Antonowicza opublikowanego w TK "Sygnały" nr 33/1985. Z uwagi na niską jakość druku materiału źródłowego w wykazie mogą występować błędy w liczbach i numerach.
